Polski Ład – zmiany w podatku dochodowym – cz. I

Sejm odrzucił w piątek (29 X 2021) poprawkę Senatu dotyczącą wydłużenia okresu vacatio legis.  Teraz, zmiany w ramach Polskiego Ładu trafią do podpisu prezydenta. W ten sposób, największe zmiany podatkowe od 30 lat, które  zostały przygotowane w ekspresowym tempie, a co z tym idzie – nie są pozbawione wad i niejasności, niemal w całości wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. Największy finansowy ciężar tych zmian poniosą mali i średni przedsiębiorcy. To, że pojedynczy podatnik nie straci na wchodzących zmianach lub straci znacznie mniej niż pozostali, nie zmienia faktu, że Polski Ład drastycznie pogorszy sytuację polskich przedsiębiorców.

Część zmian przewidzianych w ramach Polskiego Ładu, np. przesyłanie księgi rachunkowej do urzędu skarbowego wejdzie w życie w 2023 roku.

Poniżej prezentuję najistotniejsze zmiany, jakie zaczną obowiązywać od początku 2022 roku:

Reforma klina podatkowego

1) Podwyższenie kwoty wolnej z 8000 zł do 30.000 zł przy obliczaniu podatku według skali podatkowej

2) Podwyższenie drugiego progu podatkowego z 85.528 zł do 120.000 zł – dochód powyżej tej kwoty będzie oprocentowany 32% podatkiem

3) Wprowadzenie ulgi dla klasy średniej

Będzie dotyczyć osób zatrudnionych z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunki pracy, osiągających roczny dochód w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie (odpowiednio od 5 700 do 11 140 zł miesięcznie). Jej celem jest zniesienie straty spowodowanej brakiem możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku, dzięki czemu reforma będzie neutralna dla tej grupy podatników. Kwota ulgi ma być liczona według wzorów:

Art.  26  ustawy  z 26.07.1991  r.  o  podatku dochodowym  od  osób  fizycznych  (Dz.U. z  2021  r. poz.  1128  ze  zm.) dalej u.p.d.o.f .

4a. Kwota  ulgi  dla pracowników,  o  której  mowa w  ust. 1

  • (A  x 6,68% 4566  zł) ÷ pkt 2aa,  wynosi: 0,17,  dla A wynoszącego  co  najmniej  68.412  zł i  nieprzekraczającego kwoty  102.588  zł,
  • (A  x (7,35%)  + 9829  zł) 133.692  zł÷ 0,17,  dla A wyższego  od  102.588  zł  i nieprzekraczającego  kwoty 133 692 zł,  gdzie  A oznacza  uzyskane  przez  podatnika w  roku podatkowym  przychody  ze stosunku służbowego,  stosunku pracy, pracy nakładczej  i spółdzielczego  stosunku  pracy,  które podlegają opodatkowaniu  zgodnie  z art. 27  ustawy. 4b.  Kwota  ulgi dla  pracowników  w  wysokości określonej  w  ust. 4a  jest  stosowana,  jeżeli  roczne przychody  podatnika, o  których  mowa w  ust. 4a,  wynoszą  co  najmniej  68.412  zł i  nie przekraczają  kwoty 133.692  zł.

Należy tu wyraźnie zaznaczyć, że ulga dla klasy średniej nie będzie dotyczyć umów cywilnoprawnych.

4) Likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku  w wysokości 7,75% jej podstawy

Dotychczas, od podatku odliczane było 7,75% z podstawy składki zdrowotnej. Likwidacja tej możliwości powoduje realny wzrost podatku o tę właśnie kwotę. Dotyczy to wszystkich grup, niezależnie od formy rozliczania się z fiskusem.

5) Zmiany w składce zdrowotnej

Zmiana jest zależna od sposobu rozliczania podatku PIT. I tak:

  • Podatnicy rozliczający się według skali podatkowej (stawki 17% i 32% powyżej kwoty dochodu przewyższającej 120 000zł) odprowadzę składkę zdrowotną w wysokości 9% kwoty dochodu. Dla przedsiębiorców osiągających dochód z przedziału od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie przygotowany został mechanizm zmniejszający obciążenie podatkiem i składką zdrowotną nazwany ulgą dla klasy średniej.
  • Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym zapłacą składkę zdrowotną wysokości 4, 9% kwoty dochodu. Wysokość składki zdrowotnej nie będzie mogła być niższa niż 9% najniższego wynagrodzenia ( jeśli w 2022 roku minimalna płaca wyniesie 3010 zł minimalna składka zdrowotna będzie w kwicie 270,90zł);
  • Podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9% od podstawy, którą stanowić będzie:
    • 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa GUS, jeżeli jego roczne przychody przekroczą 60 000 zł;
    • 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa GUS, jeżeli jego roczne przychody przekroczą 60 000 zł ale nie przekroczą 300 000 zł;
    • 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa GUS, jeżeli jego roczne przychodnie przekroczą 300 000 zł;
  • Podatnicy opodatkowani kartą podatkową zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia.

Składki będzie można płacić do 20-go dnia miesiąca, co ma ułatwić sposób kalkulacji jej wysokości w odniesieniu do osiągniętego wyniku finansowego w poprzednim miesiącu.

Suma zapłaconych składek zdrowotnych w ciągu roku może się rozmijać z kwotą wynikającą z rocznego zeznania. Będzie zatem wymagała korekty. Ustawodawca daje nam na to miesiąc czasu licząc od dnia złożenia rocznej deklaracji. W tym czasie trzeba będzie dopłacić lub wystąpić o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

Warto tu zaznaczyć, że zwiększy się pula osób obowiązanych do płacenia składki zdrowotnej. Osobami obowiązanymi będą również udziałowcy w spółce z o.o. jednoosobowej, jak również osoby zarządzające na podstawie powołania – o ile biorą za to pieniądze.

Inne zmiany w podatku dochodowym

1) Zerowy PIT dla osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego

Jego celem jest zachęcenie seniorów, którzy pomimo nabycia praw zrezygnują z pobierania emerytury i pozostaną aktywni zawodowo, czy to będąc zatrudnieni ze stosunku pracy, czy na podstawie umów cywilno prawnych, bądź jako przedsiębiorcy. Zerowy PIT będzie miał zastosowanie, jeśli roczny przychód nie przekroczy kwoty 85 528 zł ( dla rozliczających się na zasadach ogólnych 85 528 zł + 30 000 zł kwoty wolnej)

2) Zerowy PIT dla rodzin 4+

Adresatami tego rozwiązania będą rodzice bądź opiekunowie, którzy wychowują co najmniej 4 dzieci. I tak, jak w przypadku pracujących seniorów, nie istotne jest czy zarabiają jako pracownicy, zleceniobiorcy czy przedsiębiorcy – ulga ma zastosowanie do progowej kwoty 85 528 zł, a w przypadku rodziców rozliczających się według skali podatkowej należy dodać jeszcze 30 000 zł kwoty wolnej. Jeśli małżonkowie rozliczają się wspólnie, kwota graniczna wynosić będzie 231 056 zł

3) Ulga dla Polaków powracających z emigracji – od 2022 r. będą mogli wskazać w zeznaniach podatkowych kwotę do opodatkowania niższą o 50.000 zł

4) Zmiany we wspólnym rozliczaniu małżonków – będą mogli rozliczyć się razem już w roku zawarcia małżeństwa

5) Przeciwdziałanie „szarej strefie”

Ustawa zawiera również rozwiązania dotyczące walki z tzw. „szarą strefą” – czyli nielegalnego zatrudniania (bez umowy) oraz nieujawniania części wynagrodzenia. W myśl ustawy, przedsiębiorcy przypisany będzie przychód w wysokości minimalnego wynagrodzenia pomnożonego przez ilość miesięcy nielegalnego zatrudnienia pracownika. Jednocześnie wyłącza możliwość zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wypłaconego w ten sposób wynagrodzenia. Pracownik w sytuacji ujawnienia zatrudnienia na czarno lub wypłacania części wynagrodzenia „pod stołem” nie będzie ponosił żadnej odpowiedzialności. Konsekwencje będą obciążały jedynie pracodawcę.

6) Zmiany w zakresie opodatkowania niektórych działalności ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Ustawa obniża stawkę ryczałtu dla osób wykonujących zawody medyczne PKWiU dział 86 (np. lekarze, stomatolodzy, lekarze weterynarii, technicy dentystyczni, felczerze, położne, pielęgniarki, psycholodzy, fizjoterapeuci), oraz zawody techniczne, PKWiU dział 71, PKWiU 74.1 (np. architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych). Wszystkie te usługi mają być opodatkowane stawką 14%.

7) Zmiana opodatkowania przychodów z najmu lub dzierżawy budynków i lokali mieszkalnych

Do tej pory, osoby prywatne miały wybór, czy rozliczać się z najmu ryczałtem, czy na zasadach ogólnych. Dla tych, którzy spłacali kredyt na zakup wynajmowanego mieszkania, lub ponosili duże koszty utrzymania lokalu, albo korzystali z ulg,  atrakcyjniejsze mogło być rozliczanie się na zasadach ogólnych.  Od nowego roku nie będzie wyboru – najem prywatny rozliczać będziemy jedynie ryczałtem 8,5%.

8) Likwidacja karty podatkowej

Od stycznia 2021 nikt nie będzie mógł przystąpić do rozliczania się według karty podatkowej. Wygląda na to, że nawet ci, którzy z jakiś powodów wypadną z karty podatkowej – nie będą mogli do niej wrócić.

Następna część artykułu: Polski Ład – cz. II